Konut Arzının Artırılması ve Birden Fazla Ev Sahibi Olanların Vergilendirilmesi Gerçekten Kiraları Düşürebilir mi?
Konut kiraları ve fiyatları son birkaç yıldır önemli bir konu haline geldi. Öyle ki büyükşehirlerde Konut kiraları asgari fiyat civarındadır.Yani kiradan alacağınız parayı ödeyerek karnınızı nasıl doyuracağınızı düşünüyorsunuz.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bu konuyla ilgili konuştu. Konuşmasında Konut arzının artacağını dolayısıyla fiyatların düşeceğini belirtti. . Peki konut arzını artırmak gerçekten işe yarıyor mu? Çelişkili ifadeler var, bunlar neler?
Konut arzı açıklamasının detayları neler?
Mehmet Şimşek, “Orta vadede enflasyonla mücadele etmek ve kiralardaki fiyat artışlarını önlemek. Konut arzı artırılacak, depremin konut stokunda yarattığı kayıpları telafi edecek yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek.ve düşük gelirli vatandaşların konuta erişimi artırılacak.”Şöyle bir açıklama yaptı: Çünkü konut arzı son on yılda neredeyse hiç artmadı.
Konut sayısındaki artış, arz, talep ve fiyat istikrarı dikkate alındığında, Tabii ki kiraların düşmesine yardımcı olacak.Ama bazı sorunlar var.
Özel konutlardaki artış ile sosyal konutlardaki artış arasında fark var.
Bu durumu şu şekilde açıklayabiliriz. Konut arzının artırılmasına Hazine bizzat yardımcı olursa kira fiyatlarının düşmesi mümkün değil. Çünkü yerleşim bölgesinin belli bir ortalama kirası var ve evini ortalamanın altında kiralamak istemeyen kimse olmayacak. Ayrıca konut üretiminde kullanılan malzemelerin fiyatlarındaki artış yani Artan maliyetler nedeniyle kiraların düşük olmasını beklemek tamamen abartıdır.
Arzın sosyal konut yapılarak sağlanması, yani satın alma veya kiralamanın dar gelirli vatandaşlara yönelik kura ile belirlenmesi durumunda durum farklı olacaktır. O halde yukarıda bahsettiğimiz ilçeyi düşünelim. O ilçede daha düşük fiyatlı evler, daha düşük kiraya sahip evler yapıldığında talep oraya kayacak. Böylece Fiyatları yüksek olanlara talep olmayacak ve fiyatlarını düşürmek zorunda kalacaklar.
Mehmet Şimşek’in cümlesinden bir çıkarım yapmak oldukça zordur.
Şimşek, konut arzının artırılacağını belirtiyor. Ancak bu konutların nasıl bir formda olacağı yazmıyor. Cümlenin devamında sosyal konut projelerinin de geliştirileceğinden bahsediyor. ama, bu depreme bağlı kayıp stokunun yenilenmesiaçıklıyor.
Konut arzındaki özel bir artış da beklenenin tam tersini ortaya çıkarabilir.
Öncelikle konut arzı ile birlikte aynı anda birden fazla eve sahip olacak ev sahipleri ortaya çıkabilmektedir. Bu fiyatların düşmesine neden olmayacak. Çok fazla konutu var diye kimse kirasını düşürmüyor . 400 evi olan ancak kiracısını tahliye etmesi ve evi daha yüksek bir değere yeniden kiralaması için kiralık katil tutan bir ev sahibini düşünebilirsiniz. Yani bir kişinin birden fazla eve sahip olması onu ‘düşünceli’ yapmaz.
Diğer büyük sorun ise aniden Daha fazla eve sahip olanların farklı vergi ödeyeceği düşüncesi . Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, sahip olunan konut sayısına göre kademeli bir vergilendirme yapılacağı, boş evlerden ekstra vergi alınacağı, hatta konut kredisi faiz oranının da buna göre belirleneceği düşünülüyor. İlk bakışta faydalı bir plan gibi görünse de ekstra kredi faizinin ve ekstra vergilerin kiracılardan kesilmeyeceğini düşünmek mümkün değil.
Sonuç olarak söz konusu konut arzının sosyal konut projeleri şeklinde olup dar gelirli insanlara yardım edecek nitelikte olması, uzun vadede fiyatları düşürecek . Ancak bireysel konut arzının arttırılması teşvik edilecekse bu bir sır olarak kalacaktır. Çünkü hem konut arzı teşviki hem de satın alma ve ikinci konut vergisi bir çelişkidir.
İlginizi çekebilecek diğer içeriğimiz:
